نظریه زایایی در خلاقیت
9 آگوست, 2022بازی مجله خفن
19 اکتبر, 2022خلاصه
مدیر بازی از داوطلبین میخواهد برای ساختن یک سری لغات از قطعات حروف الفبا استفاده کنند. به داوطلبان در مرحله اول چند کلمه ساده داده خواهد شد و در ادامه کلماتی سخت به گروه داده خواهد شد، به صورت معمول گروهی که از ابتدا با دشواری مواجه است سریع تر عمل می کند.
به درد کی یا کِی یا کجا می خوره؟
برای زمانی خوبه که قراره به تیم بیاموزید به فکر عبور از یک گردنه صعب العبور یا یک مسأله کاری دشوار باشن
به درد کسایی می خوره که مدت زیادی کارهای راحتی انجام دادن و یا اعتماد به سقف بیش از حدی دارن
برای هدایت پروژه با یک روش جدید و بهتر
این بازی گروهیه و بیشتر به درد انجام توی سازمان ها می خوره(اگر می تونید یک بازی جدید درست که به افراد به صورت تکی هم بتونن انجامش بِدَن توی بخش کامنت ها پیشنهاد بدید و اگر تأیید بشه یک جایزه پیش ما دارید)
اگر تیم شما مدت زمانی نسبتاً طولانی یک کار تکراری را به صورت موفقیت آمیزی انجام داده بهتر است طعم شکست را به صورت کنترل شده به آنها بچشانید.
زمان
30 دقیقه
آموختنی ها
موفقیت های ابتدایی می تونن مانع خلاقیت و توانایی برای پاسخ به مسائل و مشکلات بعدی بشوند. اگر در برخی از موقعیت ها به موفقیت های زیاد و پیاپی دست پیدا کنید، ممکنه نسبت به تغییر شرایط بی تفاوت و بی توجه بشوید.
تحریک خلاقیت در شرایط چالش برانگیز بیشتر است.
اونهایی که در شرایط دشوار یا چالش برانگیزتر قرار می گیرند خلاقیتشون زودتر و بیشتر تحریک می شه.
اگر
نیازها
یک سری کاغذ مربعی که روی هر کدام یک حرف الفبای فارسی نوشته شده، یک عدد ساعت با زمان سنج و میزی که شرکت کنندگان بتوانند به صورت گروهی دور آن جمع شوند.
روش بازی
مدیر یا هدایت کننده در ابتدای بازی به این شعر از حکیم ابوالقاسم فردوسی را می خواند:
بران آفرین کافرین آفرید
مکان و زمان و زمین آفرید
هم آرام ازویست و هم کار ازوی
هم انجام ازویست و فرجام ازوی
سپهر و زمان و زمین کرده است
کم و بیش گیتی برآورده است
ز خاشاک ناچیز تا عرش راست
سراسر به هستی یزدان گواست
جز او را مخوان کردگار جهان
شناسندۀ آشکار و نهان
و بعد اشاره می کند که قرار است فلک را در این بازی به زمین برسانیم. برای این کار ابتدا افراد را به دو گروه تقسیم می کنیم(مدیر می تواند از اسامی عجیب و غریبی برای هر گروه استفاده کند مثلا گروه سریع و گروه خشن به تبعیت از فیلم سریع و خشن) هر گروه حداقل سه نفر باشد. در بخش اول بازی، گروه خشن را از اتاق خارج می کنیم(چون خیلی خشونت دارند J) و به گروه سریع قوانین زیر را برای بازی می گوئیم:
- قرار است تعدادی کلمه برای شما بخوانیم و شما باید با حروفی که جلویتان قرار دارد(حروف فارسی که به صورت مربعی قبل از بازی بریده شده اند) در سریعترین زمان ممکن کلمات را بسازید.
- در ساختن کلمات به نکات زیر توجه کنید:
الف) آخرین کلمه “زمین” است.
ب) کلماتی که می سازید باید معنادار باشند و برای اینکه از معنادار بودن آنها مطمئن شوید می توانید از اینترنت استفاده کنید.
ج) فقط یکبار استفاده از حروف تکراری کلمات قبل مجاز است.
د) فقط یکبار می توانید به کلمات قبلی برگردید و آنها را تصحیح کنید و مجدد کلمات بعدی را بسازید.
ه) راهنمایی: به زبان خودمانی طول و عرض یک چیز را می شود از چشم اندازهای مختلف دید.
- به محض اینکه کلمه را با حروف ساختید باید بگوئید “سیتادل”
پس از گفتن این قوانین(می توانید این قوانین را به صورت کتبی یا در قالب یک پیام الکترونیکی مثل پیامک، ایمیل، پیام واتسپاپ و… به گروه ابلاغ کنید) لیستی شامل موارد زیر را برای گروه به ترتیب بخوانید:
دسته اول:
1-فلک
2-صبح
3-ظهور
دسته دوم:
1-عرضش(ارزش/ارضش)
2-غذا(قضا/غزا)
3-زمین
برای گروه اول کلمات وانمود کنید که در حال گرفتن زمان با زمانسنج هستید(یا اگر دوست داشتید واقعا این کار را بکنید) و به محض اینکه گروه کلمه سیتادل را به زبان آورد با چک کردن کلمه روی میز زمان گروه را یادداشت کنید. بخش اصلی بازی دسته دوم کلمات است. این کلمات به گونه ای انتخاب شده اند که معمولاً شنوندگان را به اشتباه می اندازند و هدف آن است که افراد کلمات ابتدایی را به سهولت انجام دهند و در دسته دوم کلمات به دلیل دو پهلو بودن با مشکل مواجه شوند، به خاطر داشته باشید که شما باید کلمات را پشت سر هم بخوانید و شرکت کنندگان نباید بدانند که این دسته بندی وجود دارد. به محض خواندن کلمات دسته دوم زمانگیری را آغاز کنید و تا زمانی که راه حل و ترتیب درست کلمات توسط گروه سریع کشف نشده زمانگیری را متوقف نکنید، همچنین می توانید با گفتن کلمه سیتادل توسط گروه زمانگیری را جداگانه برای هر کلمه محاسبه کنید و در انتها جمع زمان ها را محاسبه کنید. ممکن است افراد با ورود به کلمات دسته دوم با سردرگمی مواجه شوند در این حالت آنها را تشویق کنید که یک راه برای حل مسأله وجود دارد. با ورود به مرحله دوم معمولاً افراد با خواندن کلمات به خطا می افتند، مثلاً با خواندن کلمه عَرض-ِش(به معنای عرض یک چیز) افراد معمولاً کلمه “ارزش” را می نویسند، اما با توجه به اینکه گفته اید آخرین کلمه “زمین” است وقتی در مرحله بعد کلمه غذا گفته می شود بازیکنان باید حرف “الف” را از مرحله قبل قرض بگیرند و به همین دلیل در مرحله آخر برای ساخت کلمه زمین به مشکل می خورند و از این رو می بایست به عقب برگردند و تمام مراحل را از اول انجام دهند. در حین بازی حواستان باشد که گروه خشن صدای شما یا بازیکنان گروه سریع را نشنوند. پس از اتمام کار زمان نهایی را بنویسید و اگر به هر دلیلی شرکت کنندگان نتوانستند طی حداکثر 6 دقیقه مسأله را حل کنند بازی را متوقف کنید و راه حل را به آنها بگوئید. تعداد دقایق گروه سریع را یادداشت کنید.
در بخش دوم بازی پس از یادداشت زمان گروه سریع این گروه را از اتاق خارج کنید و گروه خشن را به اتاق برگردانید حواستان باید باشد که گروه سریع اطلاعاتی از بازی به گروه خشن منتقل نکند. اگر امکان دارد می توانید گروه سریع را در اتاق نگاه دارید به شرط اینکه هیچ اطلاعاتی به گروه خشن ندهند.
قبل از ورود گروه خشن، حرف “ز” را ازبین حروف بردارید و به گروه خشن قوانین زیر را برای بازی می گوئیم:
- قرار است تعدادی کلمه برای شما بخوانیم و شما باید با حروفی که جلویتان قرار دارد(حروف فارسی که به صورت مربعی قبل از بازی بریده شده اند) در سریعترین زمان ممکن کلمات را بسازید.
- در ساختن کلمات به نکات زیر توجه کنید:
الف) آخرین کلمه “زمین” است.
ب) کلماتی که می سازید باید معنادار باشند و برای اینکه از معنادار بودن آنها مطمئن شوید می توانید از اینترنت استفاده کنید.
ج) فقط یکبار استفاده از حروف تکراری کلمات قبل مجاز است.
ه) راهنمایی: به زبان خودمانی طول و عرض یک چیز را می شود از چشم اندازهای مختلف دید.
- به محض اینکه کلمه را با حروف ساختید باید بگوئید “سیتادل”
پس از گفتن این قوانین(می توانید این قوانین را به صورت کتبی یا در قالب یک پیام الکترونیکی مثل پیامک، ایمیل، پیام واتسپاپ و… به گروه ابلاغ کنید) لیستی شامل موارد زیر را برای گروه به ترتیب بخوانید:
1-عرضش(ارزش/ارضش)
2-غذا(قضا/غزا)
3-زمین
به محض اینکه گروه کلمه سیتادل را به زبان آورد با چک کردن کلمه روی میز زمان گروه را یادداشت کنید. از آنجا که حرف “ز” را حذف کرده اید گروه خشن بر خلاف گروه سریع در اولین کلمه ای که قرار است درست کند به مشکل می خورد و از همان ابتدا با چالش خلاقیت مواجه می شود. به محض خواندن کلمات زمانگیری را آغاز کنید و تا زمانی که راه حل و ترتیب درست کلمات توسط گروه خشن کشف نشده زمانگیری را متوقف نکنید، همچنین می توانید با گفتن کلمه سیتادل توسط گروه زمانگیری را جداگانه برای هر کلمه محاسبه کنید و در انتها جمع زمان ها را محاسبه کنید. ممکن است افراد با سردرگمی مواجه شوند در هر حالت آنها را تشویق کنید که قطعا راهی برای حل مسأله وجود دارد. اگر به هر دلیلی شرکت کنندگان نتوانستند طی حداکثر 6 دقیقه مسأله را حل کنند بازی را متوقف کنید و راه حل را به آنها بگوئید. تعداد دقایق گروه خشن را یادداشت کنید.
این امکان وجود دارد که دو بخش یاد شده را برای هر فرد هر گروه به صورت جداگانه انجام دهید. در حال در پایان 1- میانگین زمان صرف شده توسط گروه سریع برای چیدن دسته دوم کلمات 2- میانگین زمان صرف شده توسط گروه خشن برای چیدن کلمات را یادداشت کنید.
به طو رمعمول میانگین زمان گروه سریع طولانی تر از زمان گروه خشن است. این موضوع نشان دهنده این است که موفقیت های قبلی در پاسخ به مسائل، به هنگام تغییر مسایل به روش معینی مانع خلاقیت می گردند.
سوالات کاربردی
1) آیا تمام داوطلبین قادر به ساختن کلمه “عرضش” بودند؟ آیا بعضی از داوطلبین سخت تر از دیگران کارشان را انجام دادند؟ برای چه کسی سخت بود و چرا؟
2) آیا اینکه افراد ابتدا لغاتی بدون ابهام و راحت را تکمیل کردند، مفید بود یا خیر؟
3) موفقیت های قبلی به هنگام برخورد با یک مشکل جدید، می تواند برای شما مفید یا مضر واقع شود. آیا می توانید در این باره به مثال هایی اشاره کنید؟
4) آیا می توانید روش دیگری برای اجرای همین بازی پیشنهاد بدهید؟
پیشنهاد
برای تمرین بیشتر می توانید لغات را تغییر دهید. سعی کنید از لغاتی استفاده کنید که نوشتار آنها دو پهلو است(یعنی شیوه خواندن آنها مشابه است ولی نوشتار آنها فرق دارد).
اگر زمان شما محدود است
شما می توانید تعدادی از داوطلبین را حذف کنید، یعنی به جای استفاده از سه نفر در هر گروه، تنها از یک نفر استفاده کنید یا اینکه می توانید فقط مرحله دوم را انجام دهید.
همچنین این امکان وجود دارد که با وضع این قانون که از حروف قبلی نمی توان استفاه کرد به روش های زیر هم بازی را انجام بدهید:
الف) یا حرف “الف” را حذف کنید و زنجیره زیر را بخوانید تا افراد در نوشتن کلمه “ارزش” با مشکل مواجه شوند.
ب) یا حرف “ذال” را حذف کنید تا افراد در زمان گفتن کلمه غذا در نوشتن با مشکل مواجه شوند.
لیست کلمات:
1- فلک
2-غصه
3-پوسته
4-عرضش(ارزش/ارضش)
5-قضا(غذا/غزا)
6-زمین
توجه
بعضی از داوطلبین هنگامیکه نمی توانند در مرحله دوم تشخیص دهند که کلمه ارزش را می توانند به شکل عرضش هم بنویسند، ممکن است نامید و مأیوس شوند. به خاطر داشته باشید که در محتوای این بازی، ناامیدی به عنوان یک نشانه خوب مطرح شد و نباید آنرا موضوعی بد تلقی کرد. دراین حالت با بیان عبارت ” شما می توانید ” گروه را به تلاش بیشتر ترغیب کنید.